FOB (Free On Board) là gì?

Dưới đây là chi tiết về FOB (Free On Board):

1. Trách nhiệm của người bán

Theo FOB, người bán có các trách nhiệm sau:

Giao hàng đến cảng và xếp hàng lên tàu: Người bán phải vận chuyển hàng hóa đến cảng bốc hàng đã thỏa thuận và xếp hàng lên con tàu do người mua chỉ định. Người bán chịu mọi chi phí và rủi ro cho đến khi hàng hóa được xếp an toàn lên tàu.

Làm thủ tục hải quan xuất khẩu: Người bán có trách nhiệm hoàn thành các thủ tục hải quan để xuất khẩu hàng hóa, bao gồm việc nộp thuế xuất khẩu và chuẩn bị các giấy tờ xuất khẩu cần thiết.

Chịu rủi ro cho đến khi hàng hóa được xếp lên tàu: Người bán phải chịu mọi rủi ro như hư hỏng hoặc mất mát hàng hóa cho đến khi hàng được xếp lên tàu.

2. Trách nhiệm của người mua

Sau khi hàng hóa được xếp lên tàu, người mua sẽ chịu trách nhiệm các công việc còn lại:

Sắp xếp và thanh toán chi phí vận chuyển đường biển: Người mua chịu trách nhiệm sắp xếp và thanh toán chi phí vận chuyển hàng hóa từ cảng bốc hàng đến điểm đến cuối cùng. Điều này bao gồm đàm phán giá cước vận tải và quản lý logistics cho việc vận chuyển.

Chịu rủi ro sau khi hàng được xếp lên tàu: Ngay khi hàng hóa đã được xếp lên tàu, người mua sẽ chịu mọi rủi ro, bao gồm mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa trong quá trình vận chuyển.

Mua bảo hiểm và làm thủ tục hải quan nhập khẩu: Người mua có trách nhiệm mua bảo hiểm cho hàng hóa trong quá trình vận chuyển và hoàn thành thủ tục hải quan, nộp thuế nhập khẩu tại cảng đích.

3. Giao hàng và chuyển giao rủi ro

a. Giao hàng khi hàng hóa được xếp lên tàu

Giao hàng được coi là hoàn tất khi hàng hóa được xếp lên tàu. Đây là điểm quan trọng trong FOB, vì từ lúc này, trách nhiệm của người bán kết thúc và trách nhiệm của người mua bắt đầu.

b. Chuyển giao rủi ro

Rủi ro chuyển từ người bán sang người mua ngay sau khi hàng hóa được xếp lên tàu. Sau thời điểm này, người mua chịu mọi rủi ro liên quan đến hàng hóa, bao gồm hư hỏng hoặc mất mát trong quá trình vận chuyển.

4. So sánh với các điều khoản Incoterms khác

FOB vs. FAS (Free Alongside Ship):

Trong FAS, người bán chỉ cần giao hàng dọc mạn tàu, còn việc xếp hàng lên tàu là trách nhiệm của người mua. Trong FOB, người bán phải xếp hàng lên tàu.

FOB vs. CIF (Cost, Insurance, and Freight):

Trong CIF, người bán chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đến cảng đích và mua bảo hiểm, trong khi FOB chỉ yêu cầu người bán chịu trách nhiệm đến khi hàng hóa được xếp lên tàu. Người mua phải lo chi phí vận chuyển và bảo hiểm.

FOB vs. EXW (Ex Works):

Trong EXW, người mua phải lo toàn bộ quá trình vận chuyển từ nơi của người bán. Trong FOB, người bán chịu trách nhiệm giao hàng đến cảng và xếp hàng lên tàu, giúp người mua giảm bớt công việc logistics.

5. Ưu điểm của FOB

Trách nhiệm cân bằng: FOB cung cấp sự cân bằng trách nhiệm giữa người bán và người mua. Người bán chịu trách nhiệm cho đến khi hàng hóa được xếp lên tàu, sau đó người mua tiếp quản.

Kiểm soát vận chuyển: Người mua có thể kiểm soát việc vận chuyển hàng hóa từ cảng xuất khẩu đến đích, trong khi người bán lo liệu việc xếp hàng và thủ tục xuất khẩu.

Tiết kiệm chi phí: Đối với người mua có kinh nghiệm về vận tải quốc tế, FOB giúp họ có thể tự chọn hãng tàu và đàm phán giá cước tốt nhất.

6. Ví dụ thực tế về FOB

Một công ty sản xuất đồ nội thất ở Việt Nam bán sản phẩm cho một khách hàng tại Mỹ theo điều khoản FOB. Công ty Việt Nam chịu trách nhiệm giao hàng đến cảng Hải Phòng, làm thủ tục hải quan và xếp hàng lên tàu do khách hàng Mỹ chỉ định. Sau khi hàng hóa đã được xếp lên tàu, người mua tại Mỹ chịu trách nhiệm thanh toán chi phí vận chuyển, mua bảo hiểm và làm thủ tục hải quan khi hàng hóa đến Mỹ.

7. Kết luận

FOB (Free On Board) là một điều khoản Incoterms phổ biến trong vận tải đường biển và đường thủy nội địa. Điều khoản này cung cấp sự phân chia rõ ràng về trách nhiệm giữa người bán và người mua. Người bán chịu trách nhiệm cho đến khi hàng hóa được xếp lên tàu, trong khi người mua chịu trách nhiệm vận chuyển, bảo hiểm, và rủi ro sau khi hàng lên tàu. Điều khoản này phù hợp cho những người mua muốn kiểm soát quá trình vận chuyển, nhưng vẫn muốn người bán lo liệu việc xếp hàng và làm thủ tục hải quan xuất khẩu.