Nội dung được UBND tỉnh Lâm Đồng nêu trong văn bản vừa gửi Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị cải tạo, nâng cấp hạ tầng tuyến đường sắt nói trên nhằm đảm bảo an toàn chạy tàu, thu hút khách du lịch đến TP Đà Lạt.
Tàu chở khách tham quan tuyến Trại Mát - Đà Lạt. Ảnh: Phước Tuấn
Đà Lạt – Trại Mát thuộc đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt, là một trong hai tuyến đường sắt răng cưa leo núi đầu tiên trên thế giới, được khởi công năm 1908, hoàn thành năm 1932. Từ 1968, chiến tranh khốc liệt, tuyến dừng khai thác do không đảm bảo an toàn. Sau 1975, gần như toàn bộ đường ray, tà vẹt được tháo gỡ. Năm 1991, đoạn Đà Lạt - Trại Mát được khôi phục, gồm hơn 6,7 km đường chính, hơn 800 m đường ga... chở khách tham quan.
Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, kiểm tra gần đây của các cơ quan chức năng cho thấy đường sắt này xuống cấp rất nghiêm trọng. Một số vị trí trên tuyến sạt lở cục bộ, nước thải và rác thải làm mất an toàn giao thông, ảnh hưởng du khách và người dân địa phương.
Cụ thể, tuyến có nhiều đường cong liên tục nhưng không có ray hộ bánh; đi qua khu vực đồi núi cao, độ dốc lớn, đặc biệt là đoạn dốc trước ga Trại Mát. Nền đường sắt rộng trung bình 5 m, có nhiều vị trí nền bị đào sâu và đắp cao, mưa lớn ngập đường từ 20-50 cm, ảnh hưởng khi tàu chạy.
Ngoài ra ray tàu đã bị mòn, hư hỏng nhiều; các bộ ghi đã mòn quá tiêu chuẩn, không có phụ kiện thay thế... Các kho hàng, nhà chứa đầu máy, toa xe, hầm khám chữa đầu máy đã xuống cấp nghiêm trọng.
Hướng tuyến đường sắt Đà Lạt - Trại Mát. Đồ họa: Đăng Hiếu
Hồi đầu năm, Công ty cổ phần Thương mại Dịch vụ khách sạn Bạch Đằng trình Bộ Giao thông Vận tải báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt với tổng mức đầu tư gần 25.000 tỷ đồng, theo phương thức đối tác công tư (PPP).
Tuyến đường sẽ đi qua TP Phan Rang, huyện Ninh Sơn (Ninh Thuận) và huyện Đơn Dương, TP Đà Lạt (Lâm Đồng), dài 83,5 km, có 16 ga và trạm khách. Đường khổ rộng 1.000 mm, tốc độ thiết kế 30-60 km/h, sử dụng đầu máy diesel và toa xe tải trọng nhẹ.
Thời gian thực hiện dự án từ tháng 1/2025 đến 6/2029, thi công từ tháng 6/2026 đến 12/2028, chạy thử và vận hành từ tháng 6/2029 đến 12/2029.